De Ring van Bishop te Zwolle, begin jaren '90

               
      heldere hemel 14 januari 1993   heldere hemel 18 feb 1994    

Klik op de kleine(re) foto om deze te vergroten 

In stofdeeltjes die in de atmosfeer zweven, zoals afkomstig van vulkanen, kan rond de zon of maan een vreemd gekleurde ring ontstaan, waarbij binnen en buiten de ring ook kleurverschillen ten opzichte van de normale kleur van de hemel voorkomen, varierend van blauwig/wit vlakbij de zon tot 'oker-geel' net buiten de ring.

De straal van deze zogenaamde 'Ring van Bishop' kan varieren van 10° tot 25°. Deze ring is echter vaak alleen voor de kenners goed herkenbaar. Deze ring werd ontdekt en beschreven op 5 september 1883, kort na de uitbarsting van de Krakatau op 27 augustus dat jaar, door de heer Sereno Bishop te Honolulu op Hawai. Vandaar de naam 'Ring van Bishop'.

Deze ring wordt gezien na een grote eruptie van een vulkaan ergens op de wereld. Maar wellicht kunnen ook andere bronnen van stof deze ring mogelijk maken, zoals stof van meteoren.

Na de uitbarsting van de Pinatubo (juni 1991) is er vanaf juni 1991 een zeer sterke opleving van het verschijnsel geweest (ook in Nederland), totdat het in maart 1992 bijna een verblindende helderheid bereikte.
Opmerkelijk is dat het verschijnen van de Ring van Bishop in 1991 in Nederland ca. twee maanden eerder plaatsvond dan de sterke schemeringsverschijnselen tgv. het vulkaanstof, dat pas vanaf augustus 1991 opgemerkt werd. De waarnemingen van de Ring van Bishop, met als waarschijnlijke oorzaak de uitbarsting van de Pinatubo, waren in Nederland met enige zekerheid zichtbaar tot en met december 1995. Dus tot ruim vier jaar na de uitbarsting. Dat is vrij lang, want de Ring van Bishop en sterke schemeringsverschijnselen zijn na een zware vulkaanuitbarsting in de regel slechts twee tot drie jaar hierna zichtbaar (Minnaert, 1942, p.281).

Maar op de foto's hierboven is al duidelijk dat in januari 1993 de Ring van Bishop nog goed zichtbaar was In 1994 was het echter goeddeels verdwenen. Op die foto rechts uit februari 1994 is het hemelblauw rond de zon weer zoals het 'hoort' te zijn.

De opnames zijn gemaakt met een sterke groothoeklens (17 mm).

Meer foto's in het Archief

© Foto's en tekst: Stefan Jak, 2004

Laatste wijziging: maandag, 19 april 2010