Windhoos

Een windhoos is een kleine wervelwind die over het land kan trekken en veel schade kan aanrichten. De windhoos ziet er vaak uit als een lange slurf onder aan een wolk, en is vaak maar enkele meters breed. In Nederland noemen we dit een "windhoos". De term Tornado gebruikt men in de regel slechts voor heel zware windhozen, zoals ze wel in Amerika voorkomen. Maar ook in Nederland kan het goed spoken.

Foto: De schade op het Langoed Bingerden door de windhoos van 5 juni 1992. De bekende weerman Jan Versteegt kijkt uit over de ontwortelde bomen. Foto: E. Ooijevaar, copyright 2001.

Een tornado boven land (in Nederland dus vaak 'windhoos' genoemd) komt in de regel voor bij zeer zware (onweers)buien, gepaard gaand met hagel, stortregens etc. Vaak aan de rand van een koufront, waaraan voorafgaand soms zeer warme vochtige lucht aanwezig is. Spektakel dus. Komt de windhoos boven water dan noemen we het een waterhoos.

Fotograferen?

Geluk hebben... dat moet je. Nou ja, geluk: LET ZEER GOED OP! Een windhoos kan zo krachtig zijn dat bomen worden ontworteld. Doordat windhozen vaak samen voorkomen met zware (onweers)buien met hagel is het toch al oppassen geblazen.

Waar moet je naar toe om een windhoos te fotograferen? Het is zo'n zeldzaam verschijnsel dat je daar nauwelijks op kan plannen, hoewel er gebieden op de Noordelijke Veluwe en de Achterhoek zijn die blijkbaar wat gevoelig zijn voor (krachtige) windhozen. Het best is om bij naderende zware buien de wolken goed in de gaten te houden. Zeker als het frontaal onweer betreft. Er moet nl. ook hoog in de lucht veel wind zijn. Juist aan de rand van het neerslaggebied, met name aan de linkerkant -kijkend naar de bui- schijnt een favoriet plekje te zijn voor het ontstaan van windhozen. Bij rustige zomerse warmte-onweersbuien is de kans op een windhoos vrijwel nul. Voor waterhozen is de kuststrook van Zuid Holland, de Waddenkust en het IJsselmeer favoriet.

Gebruik een stevige telelens voor een beeldvullende beeld (meer dan 200 mm.), een snelle film (bijvoorbeeld 400 asa) en schiet veel foto's als er een voorkomt. Opnamen hiervan zijn beslist bijzonder. Noteer goed plaats en tijd, dat kan later zeker van pas komen, de foto's kunnen een grote nieuwswaarde hebben. Een winder/motordrive in of aan de camera kan goede diensten doen voor een reeks opnames. Als mogelijk noteer dan ook gegevens van het weer, temperatuur, luchtdruk, wind, de trekrichting van de waterhoos etc. Het gebruik van een videocamera is natuurlijk helemaal top, juist de beweging van een windhoos is spectaculair.

Wees altijd alert op het risico! Komt de windhoos te dicht bij zoek dekking, windstoten van veel meer dan 100 km/uur of meer zijn heel goed mogelijk.

Wil je perse echte tornado's zien, dan kan je het best in de periode april-juni richting midwest-Amerika (Texas eo.) gaan. Daar komen veel meer tornado's voor, maar deze zijn zo krachtig dat de risico's enorm zijn!

Foto: Frits Houtgraaf, windhoos nabij IJmuiden, half augustus 2001

Kijk ook naar de foto-collectie van water en windhozen.

Terug naar de Fototips

 
©
Auteur: Stefan Jak

Laatst gewijzigd op: maandag, 17 maart 2008