Gebruik van het diafragma


      Foto met een grote lensopening; 50 mm lens met f.1.4 Foto met een kleine lensopening,  50 mm lens met f16      

Klik op een kleine foto om deze te vergroten 

In deze tijd van auto-alles camera's zou je haast vergeten dat er ook instellingen op je camera (kunnen) zitten waarmee je de foto's die je maakt -zelf- ook in belangrijke mate positief kan beïnvloeden. Zoals het werken met de sluitertijd. Een ander zeer belangrijk instrument is het diafragma. Het diafragma bepaalt hoe groot de opening is van de lens om licht door te laten. Als er veel licht is zal de lensopening vaak kleiner worden (het zogenaamde f-getal wordt daarbij groter!). Net als bij een oog; is er veel licht dan wordt je iris -vergelijkbaar met een diafragma- kleiner.

Een interessant verschijnsel is dat wanneer dat diafragma -de lensopening- kleiner wordt de zogenaamde scherptediepte toeneemt. Het gebied van voren naar achter dat scherp in beeld komt wordt groter, soms bestrijkt dat een zone van vele meters gerekend vanaf de lens. Bij een (heel) grote lensopening is dat gebied juist kleiner en is er slechts een beperkte zone die scherp in beeld komt, tot mogelijk zelfs maar een paar centimeter.

Hier moet je mee spelen, om de verschillen te zien en om te leren het effect te gebruiken. Door een grote lensopening te kiezen kan je je echte onderwerp (een portret, of zoals hierboven een Zonnebloem die genomen is met f1.4) als het ware isoleren van de omgeving, die dan wazig wordt. Vergelijk dat maar eens met het beeld ernaast (rechts) dat juist met een heel kleine lensopening is genomen (f16). Het kan een kwestie van persoonlijke smaak zijn wat je mooier vindt. Alle diafragma's tussen deze uitersten kan je uiteraard ook gebruiken (de uitersten die mogelijk zijn verschillen van lens tot lens).

Als voorbeeld hier een prachtige Zonnebloem, gefotografeerd in de akkers nabij Heelsum in de hittegolf van augustus 2004. Een heerlijk beeld van een zalige, lome en toch ook zinderende hoog-zomerse tijd.

Terug naar de overige Fototips

 
© Foto's en tekst: Stefan Jak

Laatste wijziging: zaterdag 23 november 2013